Türkçe
English
Havacılık ve Uzay Sanayi
Alüminyum, havacılık
endüstrisinde uzun ve başarılı bir geçmişe sahiptir. Dünyanın en yaygın
metallerinden biri olan alüminyumun tarihi çok eskilere dayanır. Alüminyum
hafifliği, yüksek mukavemeti ile havacılık sektörünün gelişimine önemli
katkılar sağlamıştır.
Alüminyum özel yapısı ile havacılık, savunma ve uzay sanayinin
en çok tercih edilen metallerinden biridir. Alüminyum, 20. yüzyılın başından
itibaren ünlü Zeppelin hava gemisinin çerçevesinden Wright kardeşlerin çift
kanatlı motorlarında kullanımına kadar havacılık ve uzay endüstrisinin ideal
bir malzemesi olmuştur.
Geçmişte Alüminyum ve Havacılık Sektörü
Alüminyum, korozyona dayanıklı, sağlam ve hafif yapısı ile
havacılık sektörünün gelişmesinde önemli bir yere sahiptir. Alüminyum, uçak
icat edilmeden önce havacılıkta kullanılan bir metaldir. 19. yüzyılın
sonlarında Kont Ferdinand Zeppelin, ünlü hava gemilerinin çerçevelerinde
alüminyum kullandı.
Alüminyum, İkinci Dünya Savaşı esnasında ve sonrasında modern
havacılık ve uzay araştırmalarında en çok kullanılan metallerinden biri olmayı
başardı. Hafif, güçlü ve dayanıklı olan alüminyum ile havacılık sektörü
daha güvenli ve daha ucuz uçaklar yaratmak için alüminyumun alaşımlarından
yararlanılmaktadır. Bu sayede alüminyumun gelecekte de değerli bir malzeme
olmaya devam edeceği öngörülmektedir.
Alüminyum Alaşımlarının Havacılık Sektöründe Kullanımı
Alüminyum yüksek mukavemet, düşük ağırlık ve tasarımı ile modern
havacılık, savunma ve uzay sektörü için oldukça özel bir metaldir. Alüminyum-bakır
(duralüminyum) alaşımlarının ardından gelecekte en önemli uçak malzemesi alüminyum-lityum
alaşımları olacağı gözükmektedir. Alüminyum-lityum alaşımları ile
uçakların %15 hafiflemesi mümkündür.
Hava yolları taşımacılığı üretiminde kullanılan alüminyum, son
dönemlerde hızla artış göstermektedir. Alüminyum, hafif, sağlam ve korozyona
dayanıklı olduğu için uçak üretiminde ideal bir metaldir. Alüminyum, çeliğin
yaklaşık olarak üçte biri ağırlığında olması sebebiyle uçağın daha fazla
ağırlık taşımasına veya yakıt bakımından daha verimli olmasına imkan tanır.
Ayrıca, alüminyum korozyona karşı yüksek dirençli olması sebebiyle uçağın ve
yolcuların güvenliğini sağlamaktadır.
Alüminyum, modern uçakların %75-80’ini oluşturmaktadır. Günümüz
uçaklarının gövdelerinde, kanat camlarında, dümenlerde, egzoz borularında, kapı
ve zeminlerinde, koltuklarda, motor türbinlerinde ve kokpit göstergelerinde
alüminyumdan yararlanılmaktadır.
Havacılık Sektöründe Kullanılan Alüminyum Alaşımları
2024
Alüminyumun birincil alaşım elementi bakırdır. Yüksek
mukavemet/ağırlık oranı ile dikkat çeken 2024 alüminyum, genellikle kanat ve
gövde yapılarında tercih edilmektedir.
5052
Yüksek mukavemete sahip 5052 alüminyum, çeşitli şekillerde
çekilebilir.
6061
6061 alaşımlı alüminyum, iyi mekanik özelliklere sahiptir.
Yaygın bir kullanıma sahip olan 6061 alüminyum, havacılık uygulamalarında kanat
ve gövde yapıları için kullanılır.
6063
Mimari alaşım olarak tanımlanan 6063 alüminyum, genel olarak
eloksal uygulamalar için oldukça kullanışlıdır.
7050
Havacılık uygulamaları için oldukça ideal olan 7050 alüminyum,
korozyon direnci ve dayanıklılığı ile dikkat çeker.
7068
7068 alüminyum, güçlü bir alaşımdır. Mükemmel korozyon dayanımı
ve hafifliği ile şu anda erişilebilen en sert alaşım olma özelliğine sahiptir.
7075
7075 alüminyum alaşımın ana elementi çinkodur. Mukavemet
özelliği çelik ile benzerlik gösterir. İyi işlenebilirlik ve yorulma mukavemeti
özelliği ile dikkat çeker.
Alüminyum Sektörünün Havacılıktaki Geleceği
Endüstri uzmanları, havacılıkta alüminyum alaşımlarının geleceği
hakkında olumlu görüşler ortaya koymaktadır. Uzmanlar, alüminyum talebinin
önümüzdeki on yılda iki katına çıkacağını öngörmektedir. Bu nedenle havacılık
endüstrisi yüksek talebi karşılamak için giderek daha fazla geri dönüştürülmüş
alüminyum için çalışmalar yürütmektedir.
Yeni geliştirilen alüminyum-lityum alaşımları, uçak ağırlığını
azaltmakta ve performansını iyileştirmektedir. Alüminyum-lityum alaşımları,
mükemmel yorulma ve kriyojenik tokluk özellikleriyle gelişmiş malzemeler olarak
karşımıza çıkmaktadır.
Gelişmekte olan ülkelerin havacılık endüstrisine artan
yatırımlarıyla birlikte önümüzdeki yıllarda alüminyum alaşımlarının kullanım
alanının daha da artacağı düşünülmektedir.
